Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




ਪ੍ਰਸੁਤੀਪੁਰਵ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਜੀਵਵਿਗਿਯਾਨ

.ਪੰਜਾਬੀ [Punjabi, Eastern]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

6 ਹਫਤਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਮਸਤਿਸ਼ਕੀਏ ਅਰੱਧਵ੍ਰਿਤ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਦੂਜੇ ਖੰਡਾ ਤੋ ਬੇਮੇਲ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵੱਧਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਭ੍ਰੂਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਪਰਾਵਰਤਿਤ ਹਰਕਤਾਂ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਹਰਕਤਾਂ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਸਾਧਾਰਣ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹਨ।

ਭ੍ਰੂਣ ਦੇ ਮੁੰਹ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਤੇ ਸਪਰਸ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

ਬਾਹਰੀ ਕੰਨ ਆਕਾਰ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

6 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ, ਖੂਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਦਾ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਬਣਨਾ ਚਾਲੂ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਲਿੰਫੋਸਾਈਟਸ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਚਿੱਟੀ ਖੂਨ ਕੋਸ਼ੀਕਾ ਪ੍ਰਤੀਰਖਿਅਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋ ਖਾਸ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

ਡਾਇਫ੍ਰਾਮ, ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਮਾਂਸਪੇਸ਼ੀ ਹੈ ਜੋ ਸਾਂਹ ਲੈਣ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਆਮਤੌਰ ਤੇ 6 ਹਫਤਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਹੁਣ ਆੰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਨਾਭੀਨਾਲ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਰੂਪ ਨਾਲ ਉਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਪ੍ਰਕ੍ਰੀਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਿਸੀਓਲਾੱਜਿਕ ਹਰਨੀਏਸ਼ਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਬਣ ਰਹੇ ਦੁਜੇ ਅੰਗਾ ਲਈ ਜਗਾਂ ਬਣਾਉੰਦੀ ਹੈ।

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

6 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਦੀ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਕੇ ਥੋਡ਼ੀ ਚਪਟੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

6 ਹਫਤੇਂ ਤੇ 2 ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ-ਹੁੰਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਤਰੰਗਾਂ ਦਰਜ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

Chapter 24   Nipple Formation

ਕਮਰ ਦੇ ਦੋਨੋ ਤਰਫ ਚੂਚੇ ਦਿਖਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਖੀਰਲੀ ਜਗਾਂ ਛਾਤੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾੰਦੇ ਹਨ।

Chapter 25   Limb Development

6 1/2 ਹਫਤਿਆੰ ਵਿਚ, ਕੋਹਨੀਆਂ ਅਲਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆ ਹਨ, ਉੰਗਲੀਆਂ ਅਲਗ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆ ਹਨ, ਅਤੇ ਹੱਥ ਦੀ ਹਰਕਤਾਂ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਜਿਸਨੂੰ ਓਸੀਫੀਕੇਸ਼ਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਲੈਵੀਕਲ ਜਾਂ ਹੰਸਲੀ, ਅਤੇ ਜਬਡ਼ੇ ਦੀ ਉਪਰੀ ਤੇ ਨਿੱਚਲੀ ਹੱਡੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

7 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿਚ ਹਿਚੱਕੀ ਵੇਖੀ ਜਾਂ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਹੁਣ ਲੱਤ ਦੀ ਹਰਕਤ ਇੱਕ ਚੌਕਾਣ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰੀਆ ਨਾਲ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

Chapter 27   The Maturing Heart

ਚਾਰ ਭਾਗੀਏ ਦਿਲ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਔਸਤ ਦਰਜੇ ਤੇ, ਹੁਣ ਦਿਲ 1 ਮਿਨਟ ਵਿਚ 167 ਵਾਰ ਧਡ਼ਕਦਾ ਹੈ।

7 1/2 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਜਲੀ ਸੰਬੰਧੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਰਜ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹਨ ਜੋ ਇਕ ਤਰੰਗ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਪ੍ਰਕਟ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਬਿਲਕੁਲ ਪ੍ਰੌਣ ਮਨੁੱਖਾਂ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

Chapter 28   Ovaries and Eyes

ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਦੀ ਪਹਚਾਨ 7 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

7 1/2 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ ਅੱਖ ਦਾ ਵਰਣਕ ਦਰੀਸ਼ਟੀਪਟਲ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਤੇ ਪਲਕਾਂ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵੱਧਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

Chapter 29   Fingers and Toes

ਉੰਗਲੀਆਂ ਅਲਗ ਹੋ ਗਈਆ ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਉੰਗਲੀਆਂ ਸਿਰਫ ਤਲ ਤੋ ਜੁਡ਼ੀਆਂ ਹੋਈਆ ਹਨ।

ਹੱਥ ਹੁਣ ਨਾਲ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇੰਝ ਹੀ ਪੈਰ ਵੀ ਨਾਲ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਜੋਡ਼ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।