Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




პრენატალური განვითარების ბიოლოგია

.საქართველო [Georgian]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

მე-4 და მე-5 კვირებს შორის, ტვინი აგრძელებს სწრაფ ზრდას და იყოფა 5 ცალკეულ ნაწილად.

თავი ემბრიონის სრული მოცულობის 1/3-ს შეადგენს.

ჩნდება თავის ტვინის ნახევარსფეროები, რომლებიც ნელ-ნელა იქცევა ტვინის უდიდეს ნაწილებად.

ფუნქციები, რომლებსაც საბოლოოდ წარმართავს თავის ტვინი, მოიცავს აზროვნებას, სწავლის უნარს, მეხსიერებას, მეტყველებას, მხედველობას, სმენას, შეგნებულ მოძრაობას და პრობლემების გადაჭრის უნარს.

Chapter 16   Major Airways

სუნთქვის სისტემაში წარმოიშვება ბრონქების მარჯვენა და მარცხენა ძირითადი ღერო და საბოლოოდ შეაერთებს ტრაქეას, ანუ სასულეს ფილტვებთან.

Chapter 17   Liver and Kidneys

ყურადღება მიაქციეთ მკვრივ ღვიძლს, რომელიც ავსებს მუცლის ღრუს მფეთქავი გულის მეზობლად.

მუდმივი თირკმელები ყალიბდება მე-5 კვირისათვის.

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

ყვითრის პარკი შეიცავს ადრეული რეპროდუქციის უჯრედებს, რომელსაც ემბრიონული უჯრედები ეწოდება. მე-5 კვირისათვის, ეს ემბრიონული უჯრედები განიცდის მიგრაციას რეპროდუქციის ორგანოებისაკენ, რომლებიც თირკმელებს ესაზღვრება.

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

ასევე მე-5 კვირისათვის, ემბრიონი ივითარებს ხელის მტევნის ჩანასახებს, ხოლო ხრტილის ფორმირება იწყება 5,2 კვირის ასაკში.

აქ ჩვენ ვხედავთ მარცხენა ხელის მტევნის ჩანასახს და მაჯას 5 კვირის და 6 დღის ასაკში.

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

მე-6 კვირისათვის, თავის ტვინის ნახევარსფეროები არაპროპორციულად სწრაფად იზრდება ტვინის სხვა ნაწილებთან შედარებით.

ემბრიონი იწყებს სპონტანურ და რეფლექსურ მოძრაობას. ასეთი მოძრაობა აუცილებელია ნორმალური ნერვ-კუნთოვანი განვითარებისათვის.

შეხება პირის ღრუსთან აიძულებს ემბრიონს რეფლექსურად გასწიოს თავი.

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

გარე ყური იწყებს ჩამოყალიბებას.

მე-6 კვირისათვის, ღვიძლში მიმდინარეობს სისხლის უჯრედების ფორმირება, სადაც უკვე აღირიცხება ლიმფოციტები. სისხლის აღნიშნული თეთრი უჯრედები წარმოადგენს განვითარებადი იმუნური სისტემის უმთავრეს ნაწილს.

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

დიაფრაგმა, სუნთქვისათვის აუცილებელი უპირველესი კუნთი, თითქმის ჩამოყალიბებულია მე-6 კვირისათვის.

ნაწლავების გარკვეული ნაწილი უკვე აღწევს ჭიპლარში. აღნიშნული ნორმალური პროცესი, რომელსაც ფიზიოლოგიური თიაქარი ეწოდება, წარმოქმნის სიცარიელეს მუცლის ღრუში სხვა განვითარებადი ორგანოებისათვის.

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

6 კვირის ასაკში, ხელის მტევნის ჩანასახები გამოიმუშავებს წვრილ წარმონაქმნებს.

მარტივი ტვინის ელექტროენცეფალოგრამა ჯერ კიდევ 6 კვირის და 2 დღის ასაკში გაკეთდა.

Chapter 24   Nipple Formation

ძუძუს კერტები ჩნდება სხეულის გვერდებზე ცოტა უფრო ადრე მათ საბოლოო ადგილზე მოთავსებამდე გულ-მკერდის წინა მხარეს.

Chapter 25   Limb Development

6,5 კვირისათვის, უკვე გამოკვეთილია იდაყვები, თითები იწყებს განცალკევებას და შესამჩნევი ხდება მოძრაობა.

ძვლების ფორმირება, რომელსაც ოსიფიკაცია ეწოდება, იწყება ლავიწში, ანუ ლავიწის ძვლით, და ზედა და ქვედა ყბებში.

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

მე-7 კვირისათვის, შესამჩნევია სლოკინი

და ფეხის მოძრაობა, სტარტ-რეფლექსთან ერთად.

Chapter 27   The Maturing Heart

4 კამერიანი გული თითქმის ჩამოყალიბებულია. საშუალოდ, გული ახლა წუთში 167-ჯერ ცემს.

გულის ელექტრო აქტიურობა, აღრიცხული 7,5 კვირის ასაკში, უჩვენებს ტალღების სახეობას, რომელიც წააგავს მოზრდილისას.

Chapter 28   Ovaries and Eyes

ქალებში საკვერცხეები გარჩევადია მე-7 კვირისათვის.

7,5 კვირის ასაკში, თვალის პიგმენტური ბადურა ნათლად ჩანს, ხოლო ქუთუთოები შედის სწრაფი ზრდის პერიოდში.

Chapter 29   Fingers and Toes

ხელის თითები განცალკევებულია, ხოლო ფეხის თითები ერთიანია მხოლოდ ფეხის გულთან.

ხელები უკვე წვდება ერთმანეთს, ისევე, როგორც ფეხები.

ასევე, უკვე ჩამოყალიბებულია მუხლის სახსრები.

The 8-Week Embryo

Chapter 30   8 Weeks: Brain Development

მე-8 კვირისათვის, ტვინი მნიშვნელოვნადაა განვითარებული და ემბრიონის მთლიანი წონის თითქმის ნახევარს შეადგენს.

ზრდა გრძელდება უჩვეულო სისწრაფით.

Chapter 31   Right- and Left-Handedness

მე-8 კვირისათვის, ემბრიონების 75% ავლენს მარჯვენა ხელის დომინანტურობას. დანარჩენი თანაბრად იყოფა მარცხენა ხელის დომინანტებს და არადომინანტებს შორის. ეს უადრესი გამოვლინებაა მემარჯვენეობის და მემარცხენეობისა.

Chapter 32   Rolling Over

პედიატრიული სახელმძღვანელოები აღწერს "გადაგორების" უნარს, როგორც გამოვლენილს დაბადებამდე 10-20 კვირით ადრე. თუმცა, ეს შთამბეჭდავი კოორდინაცია გაცილებით ადრე ვლინდება დაბალი გრავიტაციის გარემოში, რომელსაც ადგილი აქვს თხევად ამნიოტიკურ პარკში. მხოლოდ იმ აუცილებელი ძალის სიმცირე, რომელიც საჭიროა საშვილოსნოს გარეთ არსებული უფრო დიდი მიზიდულობის ძალის დასაძლევად, არ აძლევს საშუალებას ახალშობილებს გადაგორდნენ.

ემბრიონი კიდევ უფრო აქტიური ხდება ფიზიკურად ამ დროისათვის.

მოძრაობები შესაძლოა იყოს ნელიც და სწრაფიც, ცალკეულიც და განმეორებადიც, სპონტანურიც და რეფლექსურიც.

თავის ბრუნვა, კისრის წაგრძელება და ხელის სახესთან შეხება უფრო ხშირი ხდება.

ემბრიონის შეხება იწვევს ჰეტეროტროპიას, ყბების ამოძრავებას, ჩაჭიდებით მოძრაობებს და ფეხის წვერების გაჭიმვას.

Chapter 33   Eyelid Fusion

მე-7 და მე-8 კვირებს შორის, ზედა და ქვედა ქუთუთოები სწრაფად იზრდება თვალებს გარშემო და ნაწილობრივ იხუჭება კიდეც.

Chapter 34   "Breathing" Motion and Urination

მიუხედავად საშვილოსნოში არსებული უჰაერობისა, ემბრიონი ავლენს ნაწყვეტ სუნთქვით მოძრაობებს მე-8 კვირისათვის.

ამ დროისათვის, თირკმელები გამოიმუშავებს შარდს, რომელიც გამოთავისუფლდება ნაყოფის გარემომცველ წყლებში.

მამაკაც ემბრიონებში, განვითარებადი სათესლეები იწყებს ტესტოსტერონის გამომუშავებას და გამოყოფას.

Chapter 35   The Limbs and Skin

კიდურების ძვლები, სახსრები, კუნთები, ნერვები და სისხლძარღვები მეტად წააგავს ზრდასრულისას.

მე-8 კვირისათვის, ეპიდერმისი, ანუ გარე კანი მრავალშრიანი მემბრანის სახეს იღებს და მნიშვნელოვნად კარგავს გამჭვირვალობას.

წარბები იზრდება თმის პირის გარშემო გაჩენასთან ერთად.

Chapter 36   Summary of the First 8 Weeks

რვა კვირა აღნიშნავს ემბრიონული პერიოდის დასასრულს.

ამ პერიოდში, ადამიანის ემბრიონი ერთი უჯრედიდან გაიზარდა 1 მილიარდ უჯრედამდე, რაც შეადგენს 4000-ზე მეტ განცალკევებულ ანატომიურ სტრუქტურებს.

ამ დროისათვის ფუნქციონირებს ემბრიონის იმ სტრუქტურების 90%-ზე მეტი, რომლებიც გააჩნია ზრდასრულ ორგანიზმს.