Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




ЖАТЫРДАҒЫ ҰРЫҚТЫҢ ДАМУ БИОЛОГИЯСЫ.

.Қазақ [Kazakh]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 43   6 to 7 Months (24 to 28 Weeks): Blink-Startle; Pupils Respond to Light; Smell and Taste

24-аптада қабақтар кері ашылып, ұрық жыпылықтай бастайды. Бұл кенеттен болатын қатты дыбысқа реакция әдетте қыз нәрестелерде ертерек дами бастайды.

Кейбір зерттеушілер, қатты дауыс ұрықтың денсаулығына кері әсер етеді деп есептейді. Мұның тікелей салдарына жүректің жиі соғысы, нәрестенің сұйықты шамадан тыс көп жұтып қоюы және мінез-құлықтың күрт өзгеруі кіреді. Болуы мүмкін ұзақ мерзімдік салдарына есту қабілетінің жоғалуы кіреді.

Нәрестенің тыныс алу жиілігі минутына 44 дем алу және шығару цикліне жетеді.

Жүктіліктің үшінші кезеңінде мидың тез өсуі нәресте пайдаланған энергияның 50 пайызын тұтынады. Мидың салмағы 400 және 500 пайыз аралығында көбейеді.

26-аптада көзден жас шыға бастайды.

Көз қарашығы 27-аптада жарыққа жауап береді. Бұл жауап көз торына өмір бойы келетін жарық мөлшерін реттейді.

Иіс сезу органдарының жұмыс жасауына кажетті барлык компоненттер қызмет істейді. Мерзімінен бұрын туған сәбилерді зерттеу оларда иіс сезіну қабілеті ұрықтанғаннан 26 апта өткенде пайда болатыны белгілі болды.

Қағанақ сұйығына тәтті зат қосса, ұрықтың жұту нормасы ұлғаяды. Керісінше, ащы дәмі бар зат қосса, ұрық жұтуы азаяды. Бет әлпеті жиі өзгеріп тұрады.

Адымдап жүру сияқты аяқ қимылы арқылы нәресте домалайды.

Терінің астына қосымша май қабаты жиналған кезде нәрестенің әжімі аз болып көрінеді. Май қабаты туғаннан кейін дене температурасын, энергия сақтауда үлкен рөл атқарады.

Chapter 44   7 to 8 Months (28 to 32 Weeks): Sound Discrimination, Behavioral States

28-аптада ұрық қатты және бәсең дыбысты айыра алады.

30 аптада тыныс алу көбірек көріне бастайды және орташа нәрестеде жағдайлардың 30-40 пайызында көрінеді.

Жүктіліктің соңғы 4 айында нәрестеде демалыс кезеңдерімен бөлінген үйлесімді қимыл кезендері көрінеді. Бұл әрекеттер үнемі күрделеніп дамып келе жатқан орталық жүйке жүйесін бейнелейді.

Chapter 45   8 to 9 Months (32 to 36 Weeks): Alveoli Formation, Firm Grasp, Taste Preferences

Шамамен 32-аптада өкпелерінде альвеолалар немесе ауа қапшығы тәріздес клеткалар дами бастайды. Олар туғаннан соң 8 жыл бойы қалыптаса береді.

35-аптада нәресте қолымен берік қыса алады.

Анасының әр түрлі нәрсеге жерік болуы, туғаннан соң дәм таңдауға әсер етеді. Мысалы, анасы жүкті кезінде анисті жақсы көрген нәресте туылғаннан кейін анисті жақсы көрген. Ал анасы анисті пайдаланбаған сәбилер оны ұнатпаған.

Chapter 46   9 Months to Birth (36 Weeks through Birth)

Нәресте көп мөлшерде эстроген атты гормонды шығару арқылы толғаққа бастамашы болады және сөйтіп нәрестенің жаңа туған сәбиге өтуі басталады.

Туу жатырдың қуатты жиырылуымен жүріп, нәтижесінде бала туылады.

Ұрықтанудан бастап тууға дейін және әрі қарай адам дамуы динамикалық, үздіксіз және күрделі болады. Бұл туралы жаңалықтар нәрестенің дамуының туғаннан кейінгі өмір бойғы денсаулыққа әсерін көрсетеді.

Біздің адам дамуы туралы түсінігіміз ілгерілеген сайын, біздің де туғанға дейінгі және одан кейінгі денсаулықты күшейту қабілетіміз дами береді.