Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




जन्मपूर्व विकासको जैविकी

.नेप [Nepali]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

४ र ५ हप्ताको बीचमा, मस्तिष्कको तीब्र विकास दर कायम रहन्छ र पाँच फरक भागमा विभाजित हुन्छ ।

टाउको भ्रुणको कूल आकारको करिब एक तिहाइ हुन्छ ।

उर्ध्वमस्तिष्कको गोलार्द्ध देखापर्छ, विस्तारै मस्तिष्कको सबैभन्दा ठूलो भागका रुपमा परिणत हुन्छ ।

क्रियाकलापहरु अन्ततः उर्ध्वमस्तिष्क गोलार्द्धबाट नियन्त्रित हुन्छन् जसमा समावेश हुन्छ सोच्ने, सिक्ने, स्मृति, भाषा, दृष्टि, श्रवण, ऐच्छिक गति, र समस्या समाधान ।

Chapter 16   Major Airways

श्वास प्रश्वास प्रणालीमा, मुख्य स्टेम ब्रोन्चीका दायाँ र बायाँ भाग उपस्थित हुन्छ र अन्ततः यसले जोड्छ ट्राचिया वा श्वासनलीलाई फोक्सोसित ।

Chapter 17   Liver and Kidneys

ध्यान दिनुस् पेटको खाली ठाउँलाई ढाकेको विशाल पित्ताशयलाई धड्किरहेको मुटुको नजिकै रहेको ।

स्थायी मृगौला ५ हप्तासम्ममा देखा पर्छ ।

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

योक साकमा प्रारम्भिक प्रजनन कोषहरु समावेश हुन्छन् जसलाई बीजाणु कोष भनिन्छ । ५ हप्तासम्ममा यी बीजाणु कोषहरु स्थानान्तरण हुन्छन् प्रजनन अंगहरुका लागि मृगौलाहरुका नजिकै ।

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

५ हप्तासम्ममा नै, भ्रुणले हातका पत्रहरुको विकास गर्छ, र कमलो हाडको निर्माण साढे ५ हप्तासम्ममा सुरु हुन्छ ।

यहाँ हामी देख्न सक्छौं बायाँ हातका पत्र र नाडी ५ हप्ता र ६ दिनको बेला ।

Embryonic Development: 6 to 8 Weeks

Chapter 20   6 Weeks: Motion and Sensation

६ हप्तासम्ममा उर्ध्वमस्तिष्क गोलार्द्धको बढ्ने क्रम जारी रहन्छ मस्तिष्कका अरु भागहरुको तुलनामा छिटो ।

भ्रुणले सुरु गर्न थाल्छ लगातार र स्वचालित चालहरु । यस्ता चाल आवश्यक हुन्छ सामान्य स्नायुमांसपेशीको विकासलाई बढावा दिन ।

मुखमा स्पर्श हुँदा भ्रुणले स्वचालित रुपमा आफ्नो टाउको चलाउँछ ।

Chapter 21   The External Ear and Blood Cell Formation

बाहिरी कानले आकार लिन सुरु गर्छ ।

छ हप्तासम्ममा, पित्ताशयमा रक्तकोषको निर्माण प्रक्रिया जारी रहन्छ जहाँ हाल लिम्फोसाइट्स विद्यमान रहन्छ । यस किसिमको श्वेत रक्तकोष प्रतिरक्षा प्रणालीको विकासको मुख्य अंश हो ।

Chapter 22   The Diaphragm and Intestines

डायफ्राम, श्वासप्रश्वासका लागि प्रयोग हुने मुख्य मांसपेशी, को अधिकांश भाग छ हप्तासम्ममा निर्माण हुन्छ ।

आन्द्राभुँडीको एक भाग अब अस्थायी रुपमा निस्कन्छ नाभीनालसितै । यो सामान्य प्रक्रिया, जसलाई फिजियोलिजक हर्निएसन भनिन्छ, ले पेटमा अरु विकासोन्मुख अंगहरुका लागि ठाउँ बनाउँछ ।

Chapter 23   Hand Plates and Brainwaves

६ हप्तामा हातका पत्रहरुले एउटा राम्रो चौडाइको विकास गर्छ ।

प्रारम्भिक मस्तिष्क तरंगहरु छिटोमा ६ हप्ता र दुइ दिनदेखि रेकर्ड गरिएका छन् ।

Chapter 24   Nipple Formation

शरीरका छेउहरुमा दूधको मुण्टा देखापर्छ त्यसको वास्तविक ठाउँमा पुग्नु केही अगाडि छातिको अघिल्लो भागमा ।

Chapter 25   Limb Development

साढे ६ हप्तासम्ममा, कुहिनाहरु छुट्टिन्छन्, औंलाहरु छुट्टिन सुरु हुन्छ, र हातका चालहरु देख्न सकिन्छ ।

हाडको निर्माण, जसलाई ओस्सिफिकेसन भनिन्छ, सुरु हुन्छ क्लेभिकल वा कठालोको हाड, र माथिल्लो र तल्लो बंगाराका हाडबाट ।

Chapter 26   7 Weeks: Hiccups and Startle Response

सातौं हप्तासम्ममा बाडुली लागेको देखिएको छ ।

खुट्टाका चालहरु अब देख्न सकिन्छ, अचम्मका प्रतिक्रियाका साथमा ।

Chapter 27   The Maturing Heart

चार कक्षसहितको मुटुको निर्माण कार्य झण्डै सकिने अवस्था हुन्छ । औसतमा, मुटु अहिले प्रति मिनेट १६७ पटक धड्किन्छ ।

साढे सात हप्तामा रेकर्ड गरिएको मुटको विद्युतीय सक्रियता वयस्कको तरंग नमूनासित मेल खान्छन् ।

Chapter 28   Ovaries and Eyes

महिलामा, सात हप्तासम्ममा अण्डाशय चिन्न सकिन्छ ।

साढे सात हप्तासम्ममा, आँखाको रंगीन रेटिना सजिलै देख्न सकिन्छ र परेला तीब्र गतिको विकास क्रममा हुन्छ ।

Chapter 29   Fingers and Toes

औंलाहरु छुट्टिन्छन् र पैतालाका औंला आधारहरुसित मात्र जोडिएका हुन्छन् ।

हातहरु अब सँगै आउन सक्छन् साथमा खुट्टा पनि ।

घुँडाको जोर्नी पनि बनिसकेको हुन्छ ।

The 8-Week Embryo

Chapter 30   8 Weeks: Brain Development

आठ हप्तामा मस्तिष्क निकै जटिल भइसकेको हुन्छ र भ्रुणको कूल वजनको झण्डै आधा भाग ओगटिसकेको हुन्छ ।

वृद्धि असामान्य दरले जारी रहन्छ ।

Chapter 31   Right- and Left-Handedness

आठौं हप्तासम्ममा, ७५ प्रतिशत भ्रुणले दायाँ हात बढी चलाएको देखिन्छ । बाँकी प्रतिशत समान रुपमा विभाजित हुन्छ बायाँ हातको प्रभुत्व रहने र कुनै हातको प्रभुत्व नरुचाउनेबीच । यो दायाँ वा बाँया हातको प्रभुत्व देखिने व्यवहारको पहिलो प्रमाण हो ।

Chapter 32   Rolling Over

चिकित्सकीय पुस्तकहरुमा वर्णन गरिएअनुसार पल्टने क्षमता जन्मेको १० देखि २० हप्तामा देखिन्छ । जबकी यो असामान्य दक्षता प्रदर्शन हुन्छ धेरै अगाडि न्युन गुरुत्वाकर्षण भएको वातावरणमा तरल पदार्थ भरिएको बच्चा बस्ने थैली एम्नियोटिक स्याकमा । मात्र हुँदैन चाहिएको शक्ति पराजित गर्न उच्च गुरुत्वाकर्षण शक्तिलाई जुन पाठेघर बाहिर रहन्छ यसले नवजात शिशुलाई पल्टनबाट रोक्छ ।

भ्रुण अब शारीरिक रुपमा बढी सक्रिय हुनथाल्छ यो अवधिमा ।

चालहरु सुस्त वा तीब्र हुनसक्छन्, एक पटक वा बारम्बार, लगातार वा प्रतिबिम्बित ।

टाउको फर्काउने, घाँटीको विस्तार, र हात र अनुहारको सम्पर्क अधिकांश समय हुन्छ ।

छुँदा भ्रुणले आँखा खुम्च्याउने बंगारा चलाउने, समात्ने चालहरु, र खुट्टाका औंलाले देखाउने गर्छ ।

Chapter 33   Eyelid Fusion

७ देखि ८ हप्ताको बीचमा, माथिल्लो र तल्ला परेलाहरु आँखामाथि तीब्र गतिमा बढ्छन र आंशिक रुपमा जोडिन्छन् ।

Chapter 34   "Breathing" Motion and Urination

गर्भाशयमा हावा नहुने भए पनि, भ्रुणले आठ हप्तासम्ममा छिटोछिटो श्वास फेरेको चाल प्रदर्शन गर्छ ।

यतिबेलासम्ममा, मृगौलाले पिसाब उत्पादन गर्छ जुन एम्नियोटिक फ्लुडमा निस्कन्छन् ।

पुरुष भ्रुणमा, विकासोन्मुख अण्डले टेस्टोस्टेरोन उत्पादन गरी छाड्न सुरु गर्छ ।

Chapter 35   The Limbs and Skin

हड्डी, जोर्नी, मांसपेशी, नसा, र अवयवका रक्तवाहिनी वयस्कका झैं हुन्छन् ।

आठौं हप्तासम्ममा एपिर्डर्मिस, वा बाहिरी त्वचा, बहुपत्रीय मेम्ब्रेन बनिसकेको हुन्छ, आफ्नो पारदर्शिता गुमाउँदै ।

अनुहार वरपर रौं देखिएपछि आँखिभौंहरु बढ्न थाल्छन् ।

Chapter 36   Summary of the First 8 Weeks

आठ हप्तामा भ्रुणावधि सकिन्छ ।

यो समयमा, मानव भ्रुण एउटा सिंगो कोषबाट बढेर झण्डै १ अर्ब कोषहरुमा पुगिसकेको हुन्छ जसले निर्माण गरेको हुन्छ ४,००० भन्दा बढी फरक एनाटोमिक ढाँचाहरु ।

भ्रुणमा अहिले रहेको हुन्छ वयस्कहरुमा पाइने ९० प्रतिशतभन्दा बढी ढाँचाहरु ।