Skip Navigation
The Endowment for Human Development
The Endowment for Human Development
Improving lifelong health one pregnancy at a time.
Donate Now Get Free Videos

Multilingual Illustrated DVD [Tutorial]

The Biology of Prenatal Development




ਪ੍ਰਸੁਤੀਪੁਰਵ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਜੀਵਵਿਗਿਯਾਨ

.ਪੰਜਾਬੀ [Punjabi, Eastern]


National Geographic Society This program is distributed in the U.S. and Canada by National Geographic and EHD. [learn more]

Choose Language:
Download English PDF  Download Spanish PDF  Download French PDF  What is PDF?
 

Embryonic Development: 4 to 6 Weeks

Chapter 11   4 Weeks: Amniotic Fluid

4 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ ਭ੍ਰੂਣ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹੋਏ ਸੈਕ ਵਿੱਚ ਐਮਨੀਅਨ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਿਰਜੀਵ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਐਮਨੀਓਟਿਕ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਭ੍ਰੂਣ ਨੂੰ ਚੋਟਾਂ ਨਾਲੋ ਬਚਾਉੰਦਾ ਹੈ।

Chapter 12   The Heart in Action

ਵਿਸ਼ਿਸਟ ਰੂਪ ਨਾਲ ਦਿਲ ਇੱਕ ਮਿਨਟ ਵਿੱਚ ਲਗੱਭਗ 113 ਵਾਰ ਧਡ਼ਕਦਾ ਹੈ।

ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿਵੇਂ ਦਿਲ, ਧਡ਼ਕਨ ਦੇ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਰੰਗ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।

ਦਿਲ ਲਗੱਭਗ 54 ਮਿਲਿਯਨ ਵਾਰ ਜਨਮ ਤੋ ਪਹਿਲਾ ਤੇ 3.2 ਬਿਲਿਯਨ ਤੋ ਜਿਆਦਾ ਵਾਰ 80 ਸਾਲ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਧਡ਼ਕਦਾ ਹੈ।

Chapter 13   Brain Growth

ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਵੱਧਣ ਦੀ ਤੇਜੀ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਅਗਲੇ ਭਾਗ, ਵਿਚਲੇ ਭਾਗ, ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਭਾਗ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਹੋਏ ਆਕਾਰ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

Chapter 14   Limb Buds

ਊਪਰੀ ਤੇ ਨਿਚਲੇ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਵਿਕਸਿਤ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਨਾਲ 4 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਬਿੰਦੂ ਤੇ ਤੱਵਚਾ ਬਿਲਕੁਲ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਕ ਕੋਸ਼ੀਕਾ ਜਿੰਨੀ ਮੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤੱਵਚਾ ਮੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀ ਸਿਰਫ ਅੰਦਰਲੇ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਤਕ ਹੋਵੇਗਾ।

Chapter 15   5 Weeks: Cerebral Hemispheres

4 ਤੋ 5 ਹਫਤਿਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ, ਦਿਮਾਗ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵੱਧਦਾ ਜਾਂਦਾ ਰਹੇਗਾ ਅਤੇ 5 ਵਿਸ਼ਿਸ਼ਟ ਖੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਾਜਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਸਿਰ ਭ੍ਰੂਣ ਦੇ ਪੂਰੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਲਗੱਭਗ 1/3 ਹਿੱਸੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੋਆ ਹੈ।

ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਨਜਰ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਧੀਰੇ-ਧੀਰੇ ਇਹ ਦਿਮਾਗ ਦਾ ਸਬ ਤੋ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਤੋ ਨਿਯੰਤਣਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ, ਸੀਖਣਾ, ਯਾਦਦਾਸ਼ਤ, ਬੋਲਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ, ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ, ਸੁਣਨਾ, ਇੱਛਾਵਾਂ, ਸਮਸਿਆ ਦਾ ਸਮਾਧਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।

Chapter 16   Major Airways

ਸਾਂਹ ਲੈਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕ੍ਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸੱਜੀ ਤੇ ਖੱਬੀ ਖਾਸ ਸਟੈਮ ਬ੍ਰੌੰਕਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰੈਕੀਆ, ਜਾਂ ਸਾਂਹਨਲੀ ਨੂੰ ਫੇਫਡ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋਡ਼ਦੀ ਹੈ।

Chapter 17   Liver and Kidneys

ਪੇਟ ਦੇ ਵੱਡੇ ਜਿਗਰ ਉੱਤੇ ਤਿਆਨ ਦਿਓ ਜੋ ਧਡ਼ਕਦੇ ਹੋਏ ਦਿਲ ਨਾਲ ਲਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਸਥਾਈ ਗੁਰਦੇਂ 5 ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

Chapter 18   Yolk Sac and Germ Cells

ਯੋਕ ਸੈਕ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਜਨਕ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਾਣੂ ਕੋਸ਼ੀਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 5 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ ਇਹ ਜੀਵਾਣੂ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਉਹਨਾਂ ਪ੍ਰਜਨਕ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

Chapter 19   Hand Plates and Cartilage

5 ਹਫਤਿਆਂ ਬਾਦ, ਭ੍ਰੂਣ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਦੀ ਪਲੇਟਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਪਾਸਥੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵੀ 5 ½ ਹਫਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਏਥੇ ਅਸੀ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਦੀ ਪਲੇਟ ਅਤੇ ਕਲਾਈ 5 ਹਫਤੇਂ ਤੇ 6 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ।